Na czym polega dynamiczna wymiana oleju?

Automatyczna skrzynia biegów to wynalazek, który ułatwia prowadzenie samochodu, zwłaszcza w ruchu miejskim, gdzie konieczne są częste zatrzymania, zmiany prędkości i szybkie reakcje na zmieniającą się sytuację drogową. Choć korzystanie z automatu jest bardzo wygodne, to trzeba pamiętać, że skrzynia jest takim samym urządzeniem mechanicznym, jak silnik czy skrzynia manualna. Do sprawnego działania potrzebuje odpowiedniego sposobu eksploatacji i właściwego serwisowania.

​Najważniejszym elementem pozwalającym na utrzymanie skrzyni automatycznej w dobrym stanie jest więc regularna wymiana oleju, niezbędna zwłaszcza w autach, które mają już spory przebieg. Od pewnego czasu alternatywą dla metod tradycyjnych jest dynamiczna wymiana oleju. Przekonajmy się, na czym ona polega i zobaczmy, czym różni się od zwykłej, statycznej wymiany.

Dlaczego trzeba wymieniać olej w automatycznej skrzyni biegów?

Automatyczna skrzynia biegów zapewnia kierującemu zdecydowanie większy komfort jazdy, eliminując konieczność używania sprzęgła oraz częstego przemieszczania lewarka zmiany biegów. Nowoczesne konstrukcje skrzyń automatycznych umożliwiają bardzo płynną pracę, dzięki swojemu precyzyjnemu i szybkiemu działaniu. Nie zwiększają również zużycia paliwa, ani nie pogarszają osiągów auta. Wielu producentów aut reklamuje skrzynie automatyczne jako bezobsługowe pod względem serwisu, nie jest to jednak dobre podejście.
Warto pamiętać, że skrzynia biegów, niezależnie od tego, czy działa automatycznie, czy jest sterowana manualnie to układ mechaniczny. Obracające się koła zębate, wałki i łożyska powodują powstawanie tarcia. Żeby efekty wiążące się z jego pojawieniem się mogły być zredukowane, w skrzyni potrzebny jest odpowiednio dobrany olej.
Umieszczone w skrzyni automatycznej podzespoły – zwykle są współpracujące ze sobą układy kół zębatych oraz tarcze sprzęgła – podczas działania wytwarzają sporą temperaturę. Zdarza się również, że powierzchnia kół zębatych w miejscach, gdzie stykają się ze sobą, ulega starciu i tworzą się na niej niewielkie ryski. W niektórych przypadkach do szczelnego układu przedostają się także cząsteczki wody. Wszystko to prowadzi do zanieczyszczenia oleju. Wraz ze znajdującą się w nim wilgocią, opiłkami i zmianami chemicznymi wskutek podwyższonej temperatury właściwości smarne olej ulegają znacznemu pogorszeniu.
Choć efekty pogorszenia smarowania zwykle nie są zauważalne od razu, to wraz ze wzrostem przebiegu pojazdu ich znaczenie rośnie. Dla zapewnienia możliwości długiej i bezproblemowej eksploatacji auta niezbędne jest przeprowadzanie regularnych zmian oleju w skrzyni biegów. Wymianę warto prowadzić co, od około 60, do nawet ponad 100 tysięcy przejechanych kilometrów.

W jaki sposób przebiega dynamiczna wymiana oleju w automatycznej skrzyni biegów?

Tradycyjne metody wymiany oleju w skrzyni biegów polegają na jego spuszczeniu, wymianie filtra, o ile konstrukcja skrzyni na to pozwala, a także na zalaniu skrzyni nowym olejem. Choć takie postępowanie wydaje się prawidłowe, wiąże się z nim kilka problemów. Po pierwsze, podczas takiej wymiany olej ma bardzo niską temperaturę, co obniża jego gęstość i sprawia, że spływa on bardzo wolno, zwłaszcza z przestrzeni między zębami czy kanałów o małym przekroju. Po drugie, podczas wymiany tego typu na dnie obudowy skrzyni i na niektórych jej powierzchniach osadzają się ciężkie opiłki metalu, które tym samym nie wypływają wraz z olejem. Po trzecie, tradycyjna wymiana nie daje możliwości umycia i wypłukania elementów skrzyni. Wszystkie te problemy mogą być natomiast rozwiązane przy wymianie dynamicznej.
Wymiana dynamiczna jest prowadzona wówczas, gdy olej w skrzyni jest rozgrzany do swojej temperatury roboczej. Pozbywanie się starego oleju jest wtedy o wiele łatwiejsze, ponieważ jest on optymalnie rozrzedzony i bez problemu przepływa przez elementy skrzyni. Drugą korzyścią płynącą z wymiany oleju podczas pracy skrzyni biegów jest to, że pompa olejowa wymuszając ciągły obieg, pomaga w pozbyciu się jego resztek.
Do przeprowadzenia dynamicznej wymiany oleju niezbędne jest urządzenie, które jest podłączane do przyłączy serwisowych skrzyni. Jest ono wyposażone w wiele czujników monitorujących stan całego procesu, a także pompę oleju, filtry oraz zbiornik na nowy olej, a także usuwany ze skrzyni olej przepracowany. Urządzenie zapewnia przepływ oleju przez skrzynię. Nowy olej wypiera stary, jednocześnie płucząc całą skrzynię. Przepływ cieczy pozwala na wypłukanie wszystkich ciał obcych zalegających w skrzyni, a także na usunięcie osadów z przepracowanych resztek oleju.
Największą zaletą prowadzenia dynamicznej wymiany oleju w automatycznej skrzyni biegów jest to, że za jej pomocą można wymienić cały olej znajdujący się w urządzeniu. W przypadku metod statycznych wymieniane jest jedynie od ok. 30 do 60% oleju. Nie zapewnia to jednak znaczącej poprawy smarowania i nie zawsze będzie w stanie wpłynąć na przedłużenie okresu bezawaryjnej eksploatacji skrzyni biegów.